zobacz więcej »

Eurowizja – a co to takiego?

Słowo Eurowizja jest polskim tłumaczeniem terminu Eurovision, będącego zarejestrowanym znakiem, należącym do Europejskiej Unii Nadawców (ang. European Broadcasting Union, w skrócie EBU) i używanym przez tą instytucję do firmowania organizowanych przez nią imprez medialnych (konkursów, przeglądów, wymian programowych). Stąd też słowo Eurowizja jest zazwyczaj utożsamiane z tą właśnie instytucją.

Europejska Unia Nadawców powstała w 1950 roku jako organizacja skupiająca publiczne (niekomercyjne) stacje radiowe i telewizyjne Europy Zachodniej w celu wymiany realizowanych programów i wspólnej produkcji audycji dla widzów w wielu krajach. W socjalistycznej Europie Wschodniej powstała kilkanaście lat później konkurencyjna instytucja o nazwie Interwizja. Polskie Radio i Telewizja należały do Interwizji. W latach 70. XX wieku Festiwal w Sopocie miał nawet formułę "Festiwalu Interwizji", odpowiednika Konkursu Piosenki Eurowizji. Dzięki współpracy Eurowizji z Interwizją polscy widzowie mogli oglądać retransmisje Konkursu Piosenki Eurowizji, chociaż Polska nie mogła wystawić w nim swojego reprezentanta. Jedynym krajem socjalistycznym należącym do Eurowizji była Jugosławia, która udział w Konkursie brała od 1961 roku.
W roku 1990 Interwizja została rozwiązana, a publiczne stacje krajów postkomunistycznych zostały przyjęte do EBU. W roku 1994 część z nich, w tym Polska, zadebiutowała w Konkursie Piosenki Eurowizji.
Do EBU należą obecnie rozgłośnie radiowe i telewizyjne z 53 krajów Europy, północnej Afryki i Bliskiego Wschodu. Należą do nich również niezależni nadawcy komercyjni z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Francji. W Polsce jedynie Telewizja Polska S.A. oraz Polskie Radio S.A. należą do EBU, wspólnie figurując na liście członków jako "Polskie Radio i Telewizja".
Od 2003 roku odbywa się również Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci, będący odpowiednikiem Konkursu Piosenki Eurowizji przeznaczonym dla młodszej części widowni.

Zasady Konkursu Piosenki Eurowizji

Konkurs Piosenki Eurowizji (oficjalnie w wersji angielskiej Eurovision Song Contest, w skrócie ESC, tradycyjnie znany również - szczególnie w Niemczech i Francji - pod nazwą Grand Prix Eurovision de la Chanson, w Polsce często nazywany Festiwalem Eurowizji, w całej Europie nazywany skrótowo po prostu Eurowizją) jest największym przedsięwzięciem Europejskiej Unii Nadawców, zarówno pod względem technicznym jak i finansowym. Jest to organizowane raz w roku widowisko telewizyjne z udziałem publiczności, polegające na prezentacji "na żywo" na scenie piosenek reprezentujących poszczególne kraje. W roku 1956 każdy kraj przedstawił dwie piosenki, w następnych latach zawsze każdy kraj reprezentowała jedna piosenka. Bezpośrednio po prezentacji w każdym z uczestniczących krajów następuje głosowanie (dawniej głosy przyznawali członkowie specjalnych jury narodowych, obecnie głosują telewidzowie, oczywiście oddzielnie w każdym kraju - system głosowania telefonicznego wprowadzany jest od 1997 roku), w którym należy pominąć piosenkę własnego kraju. Na podstawie wyników głosowania prezenterzy telewizyjni z poszczególnych krajów ogłaszają liczbę punktów przyznanych najwyżej ocenionym piosenkom. Od roku 1975 punktami nagradza się 10 piosenek, przy czym najwyżej oceniona otrzymuje 12 punktów, kolejna 10 punktów, a pozostałe od 8 do 1 punktu. W 2006 roku wprowadzano zasadę, że przedstawiciel wyczytuje tyko punktację od 8 do 12, a reszta zostaje wyświetlona automatycznie na cyfrowej tablicy. Liczba punktów uzbieranych przez każdą piosenkę jest obliczana na bieżąco, bezpośrednio po zakończeniu prezentacji wyników następuje wręczenie nagrody Grand Prix i powtórne wykonanie zwycięskiego utworu. Od 2004 roku Konkurs Piosenki Eurowizji składa się z dwóch koncertów. Pierwszy z nich, tzw. półfinał, odbywa się 2 dni przed właściwym finałem konkursu. Dziesięć najwyżej notowanych piosenek z półfinału przechodzi do finału, gdzie konkuruje z czternastoma innymi piosenkami, które zakwalifikowały się do finału na podstawie wyników punktowych z ubiegłorocznej edycji konkursu. Forma ta pozwala na udział w konkursie do 40 państw (formuła jednodniowa pozwalała na udział tylko 24 państw). W 2007 roku zasada ta została złamana, gdyż zgłosiło się aż 42 nadawców, z czego w półfinale znalazło się aż 28 uczestników. Czas trwania całego programu przewidziany jest na trzy godziny. Widowisko przeznaczone jest do transmisji na żywo. W 2008 roku wprowadzono dwa półfinały, dlatego liczba państw mogących wziąć udział znacznie się zwiększyła. W 2009 nastąpiła zmiana zasad głosowania. Jury, które w roku 2008 miało głos jedynie w półfinale (wybierało 1 piosenkę do finału), bierze obecnie udział również w głosowaniu podczas finału. Głosowanie w finale konkursu odbywa się w stosunku 50% / 50% - punkty z każdego kraju są wypadkową punktów z głosowania telewidzów i jurorów. W każdym z krajów jury składa się z pięciu osób niezwiązanych bezpośrednio z Eurowizją. W przypadku remisu, więcej punktów dostaje piosenka, która zdobyła więcej głosów telewidzów.

O co walczą uczestnicy Konkursu Piosenki Eurowizji?

Wykonawca, autor tekstu oraz kompozytor zwycięskiego utworu otrzymują prestiżowe trofeum - Grand Prix Eurovision. W ostatnich latach jest to zazwyczaj kryształowa statuetka z motywami logotypu "Eurovision" oraz z wygrawerowanym napisem "Grand Prix". Nie przewiduje się żadnych nagród pieniężnych, choć zazwyczaj władze kraju, który reprezentowała zwycięska piosenka, przyznają specjalną nagrodę dla wykonawcy, za zasługę w promowaniu tego kraju. Utarł się bowiem - a następnie sformalizował - zwyczaj, że zwycięski kraj jest organizatorem kolejnej edycji konkursu, co - pomimo wielkich kosztów - stwarza doskonałą okazję do jego promocji we wszystkich krajach, gdzie pokazywane jest to widowisko.

Kto wybiera piosenki do Konkursu?

Za wybór piosenki i wykonawcy reprezentującego dany kraj odpowiedzialna jest publiczna stacja telewizyjna tego kraju - w Polsce jest nią oczywiście Telewizja Polska S.A. Jeśli stacji publicznych jest w danym kraju więcej, wybór ten uzgadniają między sobą. Dla przykładu - w Belgii reprezentanta zgłaszają naprzemiennie: niderlandzkojęzyczna VRT i francuskojęzyczna RTBF. Dawniej wyboru tego dokonywały wewnętrzne komisje powołane do tego celu przez kierownictwo stacji telewizyjnych. Obecnie - zgodnie z zaleceniami EBU - większość stacji organizuje eliminacje krajowe, w których telewidzowie, lub rzadziej jurorzy, decydują, kto zostanie zgłoszony do Konkursu Piosenki Eurowizji. Telewizja Polska S.A. zorganizowała takie eliminacje po raz pierwszy w 2003 roku jako reakcję na słabe rezultaty Polski w poprzednich edycjach Konkursu oraz oczekiwania środowisk muzycznych i telewidzów. Od 2005 roku Krajowe Eliminacji do Konkursu Piosenki Eurowizji przyjęły nazwę „Piosenka Dla Europy”.

Które państwa mogą brać udział w Konkursie?

Teoretycznie wszystkie kraje, w których znajdują się publiczne stacje zrzeszone w EBU, mogą brać udział w Konkursie Piosenki Eurowizji. Jednak ze względów praktycznych nkiedyś nie było możliwe - a przynajmniej racjonalne - aby w jednej edycji Konkursu, przy jego obecnej formule, brało udział więcej niż około 30 państw. Tymczasem zainteresowanie udziałem w tej imprezie przejawiało ponad 40 krajów. Dlatego też opracowano system, w którym na rok pozbawiało się możliwości zgłoszenia reprezentanta (czyli tzw. aktywnego uczestnictwa) te państwa, które uzyskały najmniejsze ilości punktów, w zamian dopuszczając państwa oczekujące, które wyemitowały konkurs pomimo braku swojego reprezentanta (tzw. uczestnictwo bierne). System ten był jednak w powszechnej opinii dość krzywdzący, jeśli porównać wyniki punktowe z rzeczywistą wartością artystyczną piosenek. W związku z tym EBU postanowiło zmienić formułę Konkursu. Od 2008 roku obowiązują dwa półfinały, w których jak dotej pory nie wprowadzono limitu krajów.

Kto sponsoruje organizację Konkursu Piosenki Eurowizji?

Stacje telewizyjne biorące udział w Konkursie wnoszą opłatę za prawo do jego transmisji. Wkład ten uzależniony jest od liczby ludności danego kraju oraz wysokości dochodu narodowego. Przykładowo - suma, jaką za udział w Konkursie Piosenki Eurowizji 2005 przekazała Telewizja Polska S.A., wynosiła równowartość niecałych 700 tys. zł Stacje transmitujące konkurs, ale nie wystawiające swojego uczestnika, wpłacają połowę tej sumy. Zwiększoną opłatę wnoszą stacje telewizyjne z Niemiec, Francji, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii, w zamian za to otrzymują gwarancję uczestnictwa w każdej edycji Konkursu bez względu na wynik punktowy (tzw. Wielka Czwórka). Całkowity koszt organizacji Konkursu jest jednak w praktyce wielokrotnie większy, niż suma wpłat od członków EBU. Wynika to z chęci nadania Konkursowi jak największego rozmachu - nie jest to wymagane przez EBU, sprzyja jednak promocji kraju organizującego Konkurs. Pieniądze do budżetu organizacyjnego Konkursu Piosenki Eurowizji wpływają zatem również w formie subwencji rządowych oraz od sponsorów, a także ze środków własnych stacji telewizyjnej. W praktyce sumy wydane na organizację Konkursu zwracają się w całości dzięki reklamie, wpływom z biletów i dzięki wzmożonemu ruchowi turystycznemu towarzyszącemu Konkursowi.

W jakich językach śpiewa się na Konkursie Piosenki Eurowizji?

W latach 1966-1972 oraz 1977-1998 wykonywanie piosenki w języku ojczystym było obowiązkowe w Konkursie Piosenki Eurowizji. W 1999 roku przywrócono całkowitą dowolność wyboru języka. Choć znacząco zmieniło to oblicze konkursu i z pewnością zatarło narodowy charakter wykonań (jako że większość wykonawców wybiera obecnie język angielski), zdecydowanie zwiększyło również szanse na wygraną dla państw nieanglojęzycznych - odbierając swoisty monopol na wysokie noty krajom takim, jak Irlandia, Wielka Brytania czy Malta. Niektóre kraje obstają jednak przy własnych językach, wykonując w nich przynajmniej połowę tekstu utworu (Francja, Hiszpania, Turcja, Izrael, Rep. Macedonii, Bośnia i Hercegowina, Szwajcaria i inne).

Dlaczego Polska bierze udział w Eurowizji?

Konkurs Piosenki Eurowizji stwarza dla polskich wykonawców unikalną możliwość zaistnienia i zdobycia popularności poza Polską, a dla polskich twórców - prezentacji ich osiągnięć i trendów we współczesnej polskiej muzyce pop. Obecność Polski na Eurowizji w pewien sposób pomniejsza "białą plamę" w świadomości Europejczyków, jaką wciąż przypomina ich wiedza o współczesnej Polsce. Gdyby Polska zwyciężyła to organizacja Konkursu Piosenki Eurowizji w naszym kraju mogłaby być doskonałą promocją dla Polski w całej Europie, porównywalną z korzyściami płynącymi z organizacji wielkich imprez sportowych.

Jakie jeszcze imprezy organizuje Europejska Unia Nadawców?

Są to: Konkurs Eurowizji dla Młodych Muzyków, Konkurs Eurowizji dla Młodych Tancerzy, Konkurs Eurowizji Piosenki Dziecięcej oraz wiele przeglądów produkcji telewizyjnych, w tym programów dokumentalnych i seriali.

Kto skomponował sygnał Eurowizji?

Sygnał dźwiękowy, którym od dziesięcioleci rozpoczyna się każdy program realizowany przy udziale Europejskiej Unii Nadawców (w tym również Konkurs Piosenki Eurowizji), znany również jako "eurowizyjne fanfary" - to fragment Preludium otwierajacego utwór "Te Deum", którego kompozytorem był Francuz, Marc-Antoine Charpentier (ok. 1645-1704). Charpentier skomponował w zasadzie cztery utwory pod nazwa "Te Deum"; dzieło, z którego zaczerpnięto motyw Eurowizji, zostało napisane (prawdopodobnie) dla uczczenia zwycięstwa Francji nad Liga Augsburska w bitwie pod Steinkerque w roku 1692 i trwa w całości około 62 minut, reprezentuje styl wczesnego baroku.

Jak wyglądały poprzednie logo Eurowizji?

Od początku istnienia EBU aż do roku 1993 symbolem tej organizacji była promienista aureola na niebieskim tle, wewnątrz której umieszczano zazwyczaj logo telewizji realizującej dany program. Poniżej przedstawiona jest wersja logo włoskiej telewizji RAI:


Od roku 1994 logo zmieniło się - składa się z żółtego owalu i trzech niebieskich liter V:


W 2002 roku zmieniono nieco stylistykę eurowizyjnej czołówki, rezygnując z poprzedniej animowanej powierzchni planety na rzecz przesuwających się napisów:



Projekty logo poszczególnych konkursów były projektowane przez ich organizatorów i nie należy ich utożsamiać z logiem Eurowizji. Od 2004 roku Konkurs Piosenki Eurowizji posiada własne, stałe logo w postaci kaligrafowanego słowa "Eurovision" z sercem zamiast litery "v" (w sercu tym znajduje się flaga danego kraju) oraz znajdujących się pod nim słów "SONG CONTEST".


Zobacz kto debiutował na poszczególnych Konkursach Piosenki Eurowizji od początku jej istnienia:

1956 – Belgia, Francja, Niemcy, Włochy, Luxemburg, Holandia, Szwajcaria
1957 – Austria, Dania, Wielka Brytania
1958 – Szwecja
1959 – Monako
1960 – Norwegia
1961 – Finlandia, Hiszpania, Jugosławia
1964 – Portugalia
1965 – Irlandia
1971 – Malta
1973 – Izrael
1974 – Grecja
1975 – Turcja
1980 – Maroko
1981 – Cypr
1986 – Islandia
1993 – Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Słowenia
1994 – Estonia, Węgry, Litwa, Polska, Rumunia, Rosja, Słowacja
1998 – Macedonia
2000 – Łotwa
2003 – Ukraina
2004 – Albania, Andora, Białoruś, Serbia i Czarnogóra
2005 – Bułgaria, Mołdawia
2006 – Armenia
2007 – Czechy, Serbia, Czarnogóra, Gruzja
2008 - San Marino, Azerbejdżan
2009 - Slovakia (ponownie)


Sprawdź jakie państwo najczęściej wygrywało konkurs Eurowizji:


7 Irlandia
5 Francja, Luksemburg, Wielka Brytania
4 Holandia, Szwecja
3 Izrael
2 Dania, Hiszpania, Norwegia, Szwajcaria, Włochy
1 Austria, Belgia, Estonia, Finlandia, Grecja, Jugosławia, Łotwa, Monako, Niemcy, Turcja, Ukraina



Sprawdź gdzie odbyły się poszczególne Konkursy Piosenki Eurowizji i kto był ich zwycięzcą:


Data kraj miasto tytuł piosenki wykonawca zwycięski
01. Szwajcaria24 maja 1956, Lugano Refrain, Lys Assia
02. Holandia3 marca 1957, Frankfurt Net als toen, Corry Brokken
03. Francja 12 marca 1958, Hilversum Dors, mon amour, Andre Claveau
04. Holandia 11 marca 1959, Cannes Een beetje, Teddy Scholten
05. Francja 25 marca 1960, Londyn Tom Pillibi, Jaqueline Boyer
06. Luksemburg18 marca 1961, Cannes Nous les amoureux, Jean-Claude Pascal
07. Francja 18 marca 1962, Luksemburg Un premier amour, Isabelle Aubret
08. Dania23 marca 1963, Londyn Dansevise, Grethe & Jörgen Ingman
09. Włochy 21 marca 1964, Kopenhaga Non ho l´eta, Gigliola Cinquetti
10. Luksemburg 20 marca 1965, Neapol Poupée de cire, poupée de son, France Gall
11. Austria 5 marca 1966, Luksemburg Merci cherie, Udo Jürgens
12. Wielka Brytania 8 kwietnia 1967, Wiedeń Puppet on a string, Sandie Shaw
13. Hiszpania6 kwietnia 1968, Londyn La la la, Massiel
14. Francja 29 marca 1969, Madryt Un jour, un enfant, Frida Boccara
Holandia 29 marca 1969, Madryt De troubadour, Lennie Kuhr
Wielka Brytania 29 marca 1969, Madryt Boom bang-a-bang, Lulu
Hiszpania 29 marca 1969, Madryt Vivo cantando, Salome
15. Irlandia 21 marca 1970, Amsterdam All kinds of everything, Dana
16. Monako 3 kwietnia 1971, Dublin Un banc, un arbre, une rue, Sévèrine
17. Luksemburg 25 marca 1972, Edynburg Apres toi, Vicky Leandros
18. Luksemburg 7 kwietnia 1973, Luksemburg Tu te reconnaitras, Anne-Marie David
19. Szwecja 6 kwietnia 1974, Brighton Waterloo, ABBA
20. Holandia 22 marca 1975, Sztokholm Ding a dong, Teach-in
21. Wielka Brytania 3 kwietnia 1976, Haga Save all your kisses for me, Brotherhood of Man
22. Francja 7 maja 1977, Londyn L´oiseau et l´enfant, Marie Myriam
23. Izrael 22 kwietnia 1978, Paryż A-ba-ni-bi, Yishar Cohen & Alphabeta
24. Izrael 31 marca 1979, Jerozolima Hallelujah, Gali Atari & Milk and Honey
25. Irlandia 19 kwietnia 1980, Haga What´s another year, Johnny Logan
26. Wielka Brytania 4 kwietnia 1981, Dublin Making your mind up, Bucks Fizz
27. Niemcy 24 kwietnia 1982, Harrogate Ein bisschen frieden, Nicole
28. Luksemburg 23 kwietnia 1983, Monachium Si la vie est cadeau, Corinne Hermes
29. Szwecja 5 maja 1984, Luksemburg Diggi-loo diggi-ley, Herreys
30. Norwegia 4 maja 1985, Göteborg La det swinge, Bobbysocks
31. Belgia 3 maja 1986, Bergen J'aime la vie, Sandra Kim
32. Irlandia 9 maja 1987, Bruksela Hold me now, Johnny Logan
33. Szwajcaria 30 kwietnia 1988, Dublin Ne partez pas sans moi, Céline Dion
34. Jugosławia 6 maja 1989, Lozanna Rock me, Riva
35. Włochy 5 maja 1990, Zagrzeb Insieme: 1992, Toto Cutugno
36. Szwecja 4 maja 1991, Rzym Fängad av en stormvind, Carola
37. Irlandia 9 maja 1992, Malmö Why me, Linda Martin
38. Irlandia 15 maja 1993, Millstreet In your eyes, Niamh Kavanagh
39. Irlandia 30 kwietnia 1994, Dublin Rock´n roll kids, Paul Harrington & Charlie McGettigan
40. Norwegia 13 maja 1995, Dublin Nocturne, Secret Garden
41. Irlandia 18 maja 1996, Oslo The voice, Eimear Quinn
42. Wielka Brytania 3 maja 1997, Dublin Love shine a light, Katrina & The Waves
43. Izrael 9 maja 1998, Birmingham Diva, Dana International
44. Szwecja 29 maja 1999, Jerozolima Take me to your heaven, Charlotte Nilsson
45. Dania 13 maja 2000, Sztokholm Fly on the wings of love, Olsen Brothers
46. Estonia 12 maja 2001, Kopenhaga Everybody, Tanel Padar,Dave Benton & 2XL
47. Łotwa 25 maja 2002, Tallin I Wanna, Marie N
48. Turcja 24 maja 2003, Ryga Everyway That I Can, Sertab Erener
49. Ukraina 12, 15 maja 2004, Stambuł Wild Dance, Ruslana
50. Grecja 19, 21 maja 2005, Kijów My Number One, Elena Paparizou
51. Finlandia18, 20 maja 2006, Ateny Hard rock Hallelujah, Lordi
52. Serbia 10, 12 maja 2007, Helsinki Finlandia Molitva, Marija Šerifović 268 pkt.
53. Rosja 20, 22, 24 maja 2008, Belgrad Serbia Believe, Dima Bilan 272 pkt.
54. Norwegia 12, 14, 16 maja 2009, Moskwa Rosja Fairytale, Alexander Rybak 387 pkt.

Jak wygląda krok po kroku etap wyboru reprezentanta poszczególnych państw?

01. Członkowie Europejskiej Unii Nadawców zgłaszają kandydaturę swoich państw do konkursu.
02. W każdym, ze zgłoszonych państw odbywają się Krajowe Eliminacje (głosowanie za pomocą Audiotele i poprzez SMS-y), lub kandydata wybiera specjalnie powołana komisja.
03. Przez następne kilka miesięcy odbywają się różne przygotowania i koncerty promujące wykonawców w Europie.
04. Na tydzień przed rozpoczęciem konkursu wszyscy kandydaci zbierają się w mieście, w którym odbędzie się konkurs i zdobywają uznanie w specjalnych konkursach dla fanów.
05. Według zasad wprowadzonych w 2004 r. kraje, które wywalczyły miejsca w pierwszej dziesiątce podczas poprzedniego konkursu, automatycznie przechodzą do finału. Zasada ta przestała obowiązywać w 2008 roku kiedy zapewnione miejsce w finale miały tylko zwycięzca i tzw. "Wielka Czwórka" czyli Francja, Niemcy, Hiszpania i Wielka Brytania.
06. Pozostałe kraje biorą udział w półfinałach, które zazwyczaj odbywają się 2-3 dni przed finałem. Głosowanie w półfinałach jest tajne, tzn., że nie ujawnia się ile punktów otrzymał dany kraj, a wyczytuje się tylko dziesiątkę artystów, którzy wezmą udział w finale.
07. Wszyscy wykonawcy prezentują się podczas finałów.
08. Pod koniec głosowania przedstawiciele poszczególnych krajów (niekoniecznie tych występujących w finale), odczytują przyznane punktacje. Każdy kraj może przydzielić kolejno 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 i 12 punktów.
09. W 2006 r. wprowadzono zasadę, że przedstawiciel wyczytuje tylko punktację od 8 do 12, a reszta zostaje wyświetlona automatycznie na cyfrowej tablicy.
10. Gdy już wszystkie kraje przydzieliły swoje punkty, Europa poznaje kolejnego zwycięzcę.
11. Konkurs kończy się uroczystym występem laureata.




źródło: www.wikipedia.pl